اختلالي است كه در ان ذخاير آهن كل بدن به كمتر از حد طبيعي كاهش مي يابد . اين حالت شايعترين نوع كم خوني در جهان است اين بيماري معمولا نتيجه عدم مصرف كافي آهن غذايي در حدي است كه براي ساختن هموگلوبين لازم مي باشد در بيشتر بزرگسالان خونريزي باعث اي ن كم خوني مي شود

عوامل خطرزا

سابقه زخم گوارشي ،گاستريت ، كرم هاي قلاب دار روده ،تومورهاي معده روده اي ،سوجذب يا غذاهاي داراي فيبر زياد

علت

شايع ترين علت آن در زنان در سن باروري خونريزي در قاعدگي است .كمبود آهن در معتادان به علت مصرف ناكافي و دفع آهن به صورت خونريزي از دستگاه گوارش است

علايم و تظاهرات باليني

خستگي ،تحريك پذيري ،كرختي،گزگز اندام ها ،در موارد شديدتر: زبان صاف و دردناك، ناخن هاي شيار شيار و شكننده ،ترك گوشه ي لبها ، پيكا(ميل شديد به خوردن خاك ،يخ يا نشاسته )،سابقه ي حاملگي هاي متعدد يا خونريزي گوارشي،كاهش نسبت هموگلوبين به هماتوكريت

ارزيابي تشخيصي

آسپيراسيون مغز استخوان ، نتايج آزمون هاي آزمايشگاهي (سطح فريتين سرم ،شمارش عناصر خوني )، كولونسكوپي و آندوسكوپي

درمان طبي

حتما علت را جستجو كنيد، آزمايش مدفوع از نظر خون مخفي ، فراورده هاي آهن ، جلوگيري لز مصرف قرص هي پوشش دار كه در روده باز مي شوند ، مصرف آهن را تا يك سال بعد از كنترل خونريزي ادامه دهيد

اقدامات پرستاري(نكات مهم در مصرف آهن)

در مواردي كه آهن خوراكي جذب نمي شود قابل تحمل نيست يا به مقدار زيادي نياز است ،آهن رتاا به طور تزريق عضلاني يا وريدي تجويز كنيد

قبل از تزريق داخل عضلاني بايد از نظر آنافيلاكسي چك شودد

توصيه شود بيمار آهن تكميلي را يك ساعت قبل از غذا مصرف كند در صورت بروز اختلالل گوارشي داروهاي آهن را به همراه غذا مصرف كند

توضيح به بيمار كه آهن موجب تغيير رنگ مدفوع مي شود (سياه تا سبز تيره)

تركيبات آهن موجب تغيير رنگ دندان مي شود پس بهتر است با ني خورده شود

مصرف مواد غذايي حاوي آهن زياد (گوشت لوبيا ،كشمش ، سبزي ها و ريواس)

مصرف مواد غذايي سرشار از آهن به همراه ويتامين ث

جلوگيري از داروهاي آنتي اسيد يا لبنيات به همراه آهن